ITAKA (Oskar Estanga_2011-6-18)

Egin koxk

Laztan baten zirrara. Laztan baten izerdia magaleko berotasunean. Sabelaldeko kilimen sutegi isila, musika noten oihartzun mutua. Esku hatzen maitale dantzaria, begi itxien ispilu, doinu iheskorren irribarre jolastia.

Gitarrajolea eserita dago, kantuan ari zaio barrua, hizketan ari zaio begirada. Gitarrajolea eserita dago, gitarra akordeetan haize korapiloak harilkatzen.

Eta ni begira. Zalantza bakarra neuregain, ez dakidalako irratian bizi diren ipotx berak ote diren gitarra kaxaren barnean bizi direnak...


Galdera Oskar Estangari luzatu nion ekainaren 18an. Galdera luzatu edo erantzuna eskatu, ez dakit. Ez baita gauza bera. Erantzuna eskatzeko ez dago galdera luzatu beharrik eta galdera luzatzen duenak ere ez du zertan erantzuna eskatu. Galdera-erantzun jokoan Oskarrekin aritu ginen orain dela bi aste. Artista handia da Oskar, musika ikusgai egiten duena. Gitarraz, musikaz, bertsoez, Nafarroako Bertsolari Txapelketaz, sorkuntzaz, proiektu berriez... aritu ginen hizketan, gustura!

Eta saltsa-festa horretaz guztiaz gain, Elixabete Garmendiarekin ezkaratzean eta Itziar Paternainekin errota parean elkartu ginen. Eta Patxi Ezkiagarekin eman genion hasiera saioari eta Joxe Goikoetxeak hitz zerrenda pittin bat gehiago luzatu zigun eta...

Beste goiz pasa eder bat! Orduko saioa entzun egin nahi duzuela? Ba... egin koxk. Jaitsi eta gorde egin nahi duzuela? Ba... http://blip.tv/file/get/Irati-OskarEstanga_2011618816.mp3

ITAKA(Eskola_baratza_2011-6-11)

Egin koxk

Mixki lurrazpiko laberintoetan jolasean ibiltzen den zizarea da. Lurrazpiko ur putzu txikiak gustatzen zaizkio gehien. Burua ur azpian sartu eta denbora luzez arnasik hartu gabe egoten ikasi du aspaldian. Belar zuztarretan irrstaka ibiltzea ere izugarri gustatzen zaio. Ipurdiko ederrak hartzen ditu tartean-tartean!

Baina, azken egunotan irribarre luze-zabal bat da Mixkiren aurpegi ttikian distira egiten duena. Eguna noiz argituko zain pasatzen du gau luzea, irrikaz, lorik ere ez du egiten. Beñat eta Maddiren zain egoten da goizean goizetik, herriko eskolako ikasleak dira biak eta egunero-egunero hurbiltzen dira Mixki bizi den baratzera. Elkarrekin lan egiten dute, elkarri laguntzen diote zizareak eta gaztetxoek. Baratzean aritzen diren bitartean Beñatek eta Maddik txandan-txandan euren sorbalda gaineetan jartzen dute Mixki aitzurrarekin min egingo dioten beldur baitira, eta esker onez sorbalda gainetik Mixkik baratza nola landu eta nola zaindu behar duten esaten die bi neska-mutilei.

Lagun handi egin dira Mixki, Beñat eta Maddi.


Ekainaren 11n argazki polita atera genien Goierriko eskola-baratzei. Guraso eta irakasleen arteko solasaldiak hausnarketa politak utzi zituen mahai gainean. Gu horiek denak uhinen bidez bideratzen saiatu ginen. Aloña eta Joxe (Idiazabalgo Aita Iparragirre Herri Eskolako ) Gotzone, (Segurako Laiotz Herri Eskola) eta Anttoni (Zaldibiko Lardizabal Herri Eskola) izan ziren Segurako estudioetan euren eskoletan baratza-proiektua nola lantzen ari diren kontatzen. Ikasle, guraso eta irakasleen esku hartzearekin eskolan bertan baratza lantzea zein aberasgarria den ikusi genuen. Beasaingo La Salle eta Andramendi Ikastetxeetako Miren eta Xabik eta Legorretako Ugaro Herri Eskolako Iñakik ere kontatu zizkiguten euren baratza-proiektuen esperientziak. Proiektu hauei bultza eginez gogotsu lanean dabilen Jakoba Errekondo paisajistak eta Goimeneko teknikaria den Manex Aranburuk ere egin ziguten kuku eta gustura entzun genituen aurrera begirako asmoak.

Pisurik handiena Eskola-Baratzak hartu zuen arren literaturari ere egin genion tartea Patxi Ezkiaga eta Gabino Muruarekin.

Saio entzun nahi izanez gero, egin koxk (bai, bai, beldurrik gabe hor goialdean) eta gorde edo jaitsi nahi baduuze http://blip.tv/file/get/Irati-Eskola_baratza_2011611794.mp3

METAMORFOSIA (III)

Igandean arratseko zazpietan hizketan aritu nintzen kapulua egitera iritsi ez den harrarekin. Guztiek egin dute beren poltsatxo zuria batek izan ezik. Galdetu nion zergatik eta zertarako... zer dela eta... eta erantzun zidan... kostatu zitzaion, baina, erantzun zidan... eta ulertu nuen bere begi ttiki erdi zabalduek erantzun nahi izan zidatena. Erantzunen bat nahi baduzu begiraiozu zeure buruari! Belauniko, burua kaxa barruan sartuta, lerdo-lerdo harrapatu nituen neure begiak! Zorioneko jakin-mina! Zer uste zenuen zurea eta zurea bakarrik zela jakin-mina? "Lotsagabe hori!" esatea falta izan zitzaion! Eta arrazoi du, ez dakit zergatik (belauniko nengoelako, sudurra gertuegi ipini niolako, argazkiak zuengana ekartzen ditudalako...) baina, susmoa dut arrazoi duela. Eta nik ere lotsagabea izan nahi dut! To, arrazoia! Berak ere bere zeta-harkideek metamorfosia nola egiten duten ikusi nahi duela esan zidan, horregatik ez duela bere burua hari zuri pila horren erdian zorabiarazi.

Eta hantxe jarri ginen biok (elkarri ia eskua -bai, eskua- emanda), begira, zer ikusiko. Eta hauxe topatu genuena! Kapulu garden bat har metamorfosia egiten hasi berriaren ispilu!

Lotsagabea izan nahi duen eta kapulurik egin ez duen harrari izena jarri diot. Kuxki. Imajina dezakezue zergatia...

KALE KANTOIKO GALDERAK

HITZA: KARKABA

Kalezulo estuak dira karkabak, etxe-eraikinek hiribilduak sortu eta gerora kaleari espazioa jan eta gelditu ziren zirrikituak.

Begi azti sakonak dira karkabak, pausoa hots eta hotsa oihartzun bihurtzen dutenak.

Harri hotzen akelarreak dira karkabak, gaueko xuxurla isilak irentsi eta gauerdiko izuaren kantu bihurtzen dituztenak.







AFORISMOA: "Zergatien bila arrazoiak galtzen ditugu."


Egiten dugun galdera bakoitzak norabait hurbiltzen gaituen neurrian urruntzen gaitu nonbaitetik.

Egiten dugun galdera bakoitzak ispilu bat hautsarazten digu beste bat aurkituko dugun esperantzarik eman gabe.

Egiten dugun galdera bakoitzak infinituago egiten du geure burua zehaztasuna galdera ikur baten azken puntu (ia ikusezina, zintzilik, ia erorian marrazten duguna) lokartzen hasia dela oraindik ulertu gabe.

METAMORFOSIA (II)

Bi aste pasa dira... begiratu ttentte-ttentte jarrita dagoen harrari! Dantzan ari da, dantzaleku polita prestatu du! Bere buruaren baitan zorabiatu eta "txoko txiki txuria" harilkatuz zeta-kapulua osatuko du bere burua kapuluaren barnean lotuz.

Eskuinaldean ikusten diren bi poltsatxo zuri horiek dira kapuluak. Hortik ze aterako den... susmatu... susma dezaket, baina, ez naiz irudikatzera iristen. Etxera iristerako ez ote zaizkit denak hegan ihesi joango!

ORDULARIA (eta matematika, eta zaparradak...)

(2011ko ekainaren 21eko kronika)

15:25 -> Sekulako beroa egiten du. Institutu pareko autobus geralekuan bederatzi ikasle eta irakasle bat elkartu gara. Bederatzi gazte eta... ez dakit ikasturtea bukatzen denean ikasleek ikasle eta irakasleek irakasle izaten jarraitzen ote duten. Ez dakit, baina, ez jakiteak ere ez dit axola. Gustatzen zait zenbait gauza ez jakitea.

15:30 -> Ez dakit hirurak eta hogeita bostean autobusaren zain egon eta nolatan alde egiten duen hirurak eta erdietako autobusak. Beste hamar minutuz zain egon behar. Eta bero egiten du. Ekainak su hartu duela... ikasle bati entzun diot.

16:15 -> Nafarroako Unibertsitate Publikoko "El Sario" eraikinera iritsi gara. Ekainaren hirutik hogeita laura bitartean Iruñean izango den Imaginary Matematika Erakusketa alemaniarra ikusi nahi dugu. Ikasleak oporretan daude; eta zer? Jakin-minak ez du oporrik hartzen.

16:45 -> Sagar, limoi eta donuts artean asetzeko adina kontu entzun ditugu.

17:05 -> Kaosa, zer da hori? Horiek ikasle kaotikoek ulertzeko kontzeptuak dira, Andrea!

17:20 -> Josuk kamiseta bat irabazi du. Geziak gora eta geziak behera egingo duela esateagatik kamiseta opari. Nork esan zuen matematika eskuzabala ez dela?

17:45 -> Julen, artista! x, y eta z-rekin zenbait korapilo egin eta bihotz bat irudikatzeko gai izan da Julen. Lastima, ez da bihotza Edurneri oparitzen ausartu!

18:15 -> Lau dimentsioko kubo batek hiru dimentsioko zortzi "aurpegi" ditu! Eureka! Kamiseta Asierrentzat!

18:20 -> Lau dimentsio... lasai Julen, zorabiatu gabe!

18:45 -> Badator, badator Andrearen aita. Ez dakit zergatik hasten garen hizketan autoa jadanik badoanean. Dantzan ikusi ditut Amaiaren ezpainak.

18:46 -> Agur Andrea! Aio Amaia!

18:55 -> Osasunarekin negar egiten duela... hori ere entzun egin behar! Gorkak eraman gaitu Reyno de... Sadarrera. Zeru gaina negarrez hasi zaigunean, orduantxe hasi naiz futbolak sortzen dituen pasioak ulertzen.

18:56 -> Zer? A bai! Arratsaldeak sargoria ahantzarazi digu.

19:00 -> Agur Edurne! Aio Josu!

19:01 -> Alvaro, blai eginda hago! Bete-betean harrapatu gaitu euri-jasak...

19:17 -> A ze panorama! Nork esan digu korrika hasteko! Kaleko putzu guztiak irentsi ditugu. Edonork pentsa zezakeen egarri ginela!

19:18 -> Ainhoa, sandalia! Eta Ainhoa aurrera, oinutsik, putzuetako batek sandalia lapurtu diola konturatu gabe.

19:40 -> Erlijioaz hitz egin dugu.

19:45 -> Adiskidetasunaz hitz egin dugu.

19:50 -> Itsu gelditzeko arriskuaz hitz egin dugu ; -)

19:55 -> Agur Julen, Alvaro! Aio Asier!

20:00 -> Ikasketez hitz egin dugu, eta jarreraz, eta ahaleginaz...

20:05 -> Zer? A bai, bihar (gaur) gehiago? Baina, ez zeundeten oporretan? Oporrak? A bai, jakin-minak ez du oporrik hartzen. Etorri lasai.

20:06 - > Agur Ainhoa! Aio Gorka!

20:15 -> Zizur Txantrea. Hainbeste buelta eta jirarekin autoa non nuen ere ahaztu dut!

20:15 -> Hortxe aparkatuko dut. Beti bezala bigarren ahaleginean...

20:15 -> Atsaldeon Samuel! Atsaldeon Ekaitz!

20:15 -> Blai eginda nator. Dutxatzera noa!

20:15 -> Ze ordu da, Ekaitz?

20:15 -> Zortziak eta laurdenean konturatu naiz zortziak eta laurdenean ordularia gelditu zaidala. Aspaldian nagi samar zebilen, motel (ez dakit ordulariek motel ibiltzeko gaitasunik ba ote duten... edo badabiltza edo geldi daude... ez dakit).

20:15 -> Orduantxe gogoratu naiz Maitek goizean egin didan opariaz...

20:15 -> Bolaluma bat izango zela uste nuen...

20:15 -> Ez ba! Ez da bolaluma bat... ordulari koloretsu bat, oso-oso-oso polita. Mila esker Maite! Eskerrik asko Luis!

21:22 -> Zortziak eta laurdenean jakin dut bederatziak eta hogeita bi zirela.

21:23 -> Eta segundoak aurrera doaz... ez dakit ordulari guztiek erritmo berean kontatzen ote dituzten segundoak...

21:24 -> Ordulari zaharra gelditu zaidan momentuan jaso dut berria eskura...

21:25 -> Kasualitatea?

21:26 -> Ez dakit nork esan zuen... bizitza ez dago kasualitatez betea, kasualitateak dira bizirik daudenak.

21:27 -> Ez dakit nork esan zuen...

21:28 -> Gustatzen zait zenbait gauza ez jakitea...

21: 29 -> Polita izan da arratsaldea; oso polita.

BIZI GARELA!

Urteko egunik luzeenean ezin blogari kasurik egin gabe egon. Begi-jolas bihurri bat egiteko besterik ez bada ere. Bertigoak bertigo udaberritik uda aldera salto egiteko prest gaudela esateko.

Ekainak (ekiak gaina hartzen duenekoak) horrelakoak dituelako... korrikaldi gehitxo. Gaur ohore eguzkiari, Eguzkiaren Nazioarteko Egunean. Udako solstizioak atseden-itzalean harrapa gaitzala!

METAMORFOSIA (I)

Beldur naiz... igande iluntzean agurtu nituen lagun berriak ostiral arratsaldean nola topatuko ote ditudan... bi egunez behin beren pisua eta neurria bikoiztu egiten omen dute! Beldur naiz... agurtzeko astirik gabe, ostiral arratsaldean zeta-kapuluan biltzen hasiak ez ote diren egongo...

Egun eta erdiren bueltan maitteko hartu ditut, hasieran nazka aurpegiz begiratu banien ere (arrastaka sumatzen dudan oro bizkarrean zintzilik sentitzen dut), etxeko maskota bihurtu dira orain. Zeta-harrak dira, har izatetik tximeleta izatera igarotzen diren izaki bitxiak. Metamorfosi prozesuan zetazko haria sortzen dutenak.

Pozik atera nien amak etxera ekarri dituen zeta-harrei argazkia... prozesua argazkitan jasotzeko asmoa dut. Goiz batean askatasun bila hegatu zen txoria (bejondeiola! Non ibiliko ote da... hogeita bat urte badaramatza hegan...) eta begiak atera beharrean hil zitzaigun zortzi urteko arrain aittondua... ez dugu etxean sekula beste animaliarik izan. Tximeleta bihurtu bitartean masustondoaren hostoen artean goxo zainduta izango ditugu etxekotu ditugun maskota berriak.

Ai! Kafkak ikusiko bagintu...

BELDARRA IZAN EDO TXIMELETA IZAN. NON DAGO KOXKA?

HITZA: BELDAR

Beldarra izan daiteke... hasiera...
beldarra izan daiteke... begirada epeltzen hasi berria...
beldarra izan daiteke... oraindik zintzilik dabilen loa...
beldarra izan daiteke... arrasto bat, aurrera egiten ikasten ari dena...
beldarra izan daiteke... egunsentiaren lehen sualdia...

Bere gorputzari tiraka dabilen har jaio berria da beldarra. Tximeleta pinpirin bihurtu aurreko izaki luzanga (luzanga!) ... Iratiren bizkarrean behera... zirrara sortzailea...

Baina, badu zerbait berezia. Zer esaten asmatuko ez nukeen zer berezi hori, bizkarrean behera zirrara sortzen didan zer hori bera, akaso. Badu zerbait berezia erakartzen nauena.

AFORISMOA: "Izan ala ez izan... zalantza egiten dakienak izaten eta ez izaten daki."

Zalantza egiteak pauso bat atzera eta bi aurrera emanarazten dizkizu. Eta... ez pentsa pauso bat aurrera ematearen parekoa denik hori! Doala pikutara matematika! (ups!) Minus bat gehi bi beti ez baita beti plus bat izaten; bizitza hori baino konplexuagoa da!

Pauso bat atzera eta bi aurrera ematen dituenak bide oso bat trazatzen du nahigabean. Eta bide hori bera da izaten eta ez izaten irakasten dizuna.

Zalantza egitea zure buruaren istorioa antzezten jakitea da. Shakespeare on bati zure ahotsik onena jartzen asmatzea.

EGIN APUSTU ZURE BURUARI! (XXVII)

Bai, bai, badakit matematikazaleok! Bazen garaia, ezta? Horregatik jarri nion blogari 2 + 2 = 5 izena. Zehaztasunak beldurra ematen didalako (ama! Matematikari bat zehaztasunak ikaratu egiten duela esanez..), poesiaren zimurduretan burua galtzen dudanean ostiralek problema izateari uzten diotelako.

Gaurkoak problema itxura hartu du, ordea... (arratsaldeko Ingeleseko azterketa izango da...). Azterketa ongi egiteko estrategia bila nabil... estrategiak... bizitzan aurrera egiteko ezinbestekoak... gaurko joko, jolas, problematxoak... estrategia bila jarriko gaitu, ea nork lortzen duen 100 puntukoa. Good luck!

100 LORTZEN DUENA IRABAZLE!


Bi lagunentzako jolasa da hau. Hauek jolasaren baldintzak:

- Zerotik hasi eta txandan-txandan, bi partaideek kantitateak batu behar dituzte 100era iritsi arte.

- Batzen diren kantitateak ezin dira 10 baino handiagoak izan. Hau da 1 eta 10 bitartean (biak barne) dauden zenbakiak bakarrik batu daitezke.

- 100era iristen den lehenengoak irabaziko du jolasa.

Estrategia on bat asmatuz gero ia ezinezkoa da galtzea. Which is this strategy?

AMA

Ez, oraindik ez. Aita noiz aitonduko dudan zain dagoen arren, ez, ez dut uste oraindik ama izateko garaia denik. Uste diot... ez baitakit oso ongi amatasun deia bereizteko gai ote naizen. Ez dit inork, ez eskolan eta ezta unibertsitatean ere, amatasunaz kontu askorik irakatsi. Sentitu edo entzun edo piztu edo esnatu egiten omen da... amatasunaren ez dakit zer. Baina, ez dakit iratzargailuari, ateko txirrinari edo telefono-deiren bati egin beharko diodan kasu. Ai! Telefono mugikorrik gabe ibiltzen garen koitaduok! Ez ote digu dei galduren batek ihes egingo...

Berrogeita hamaika zentimetro amaren altzoan. Kixkurtuta. Besarteko beroari tiraka. Metro bat eta laurogei zentimetrorekin ere hala jarraitzen dugu, altzoan. Pixka bat (puska bat) kixkurtuago, hori bai. Besarteko beroari tiraka, halere. Hor zaudelako. Gaur ere, esnatzean pentsamenduak zugana eraman nauelako. Mugikorrik existitzen ez zen garai hartan poltsikoan (poltsikoan?) zeozerk tira egin zizulako. Ez duzu inoiz jakin, ordea, tira eginez zebilena ni nintzela. Gaur badakizu. Urte askotarako!